Lauwe

 Lauwe 14/18

Op 31 juli wordt de algemene mobilisatie afgekondigd en 242 Lauwse soldaten vervoegen hun eenheid. Hoewel de opmars van de Duitsers traag verloopt sneuvelen de eerste Lauwse soldaten algauw: Hector Benoit in Sint-Margriete-Houtem (18/08/1914) Julien Declercq (24/08/1914) in Kapelle-Op-Den-Bos en Eugene Bourgois in Breendonk.

Plots duikt op 23 augustus 1914 de eerste Duitse patrouille op.Vijf Ulanen (verkenners) worden op het Kraaiveld door Belgische soldaten beschoten. Twee Duitse paarden worden neergeknald, een Duits soldaat geraakt en wordt gevangen genomen.

Van die 242 soldaten, plus enkele vrijwilligers zullen er 24 nooit terugkeren, zullen er een aantal krijgsgevangen genomen worden en bijna 4 jaar door brengen in kampen in Duitsland, zullen meer dan 100 jongeren opgeëist worden om te werken voor de Duitsers, vaak in gevaarlijke omstandigheden, zullen op het einde van de oorlog heel wat burgerslachtoffers vallen door de beschieting van Lauwe.

Gedenkplaat Britse vliegeniers

Gedenkplaat voor de Britse vliegeniers Ltn George William Edendale Whitehead (53 Squadron RAF) en OLt Reginald Hopkin Hill Griffiths MC (Military Cross, RAF) die op 17 oktober 1918 sneuvelden, de dag dat Lauwe werd bevrijd. De gedenkplaat staat vlakbij de plaats waar het duo neerstortte en op 20 en 23-jarige leeftijd het leven lieten. Ze waren opgestegen on Abeele Aerodrome. 

Hun Royal Aircraft Factory R.E.8 D6799 werd door de Duitsers onder vuur genomen en stortte neer op het veld van hoeve Verbrugge in Lauwe.

In december 1918 beschreef de burgemeester voor de ouders van Whitehead de omstandigheden waarin hun zoon was omgekomen. Rond 9 uur was hij samen met waarnemer Griffiths laag over Lauwe gevlogen. Met een vlag in de hand had hij de bewoners begroet, natuurlijk reageerden de Lauwenaars met gejuich op de komende bevrijding. Het toestel overvloog meermaals het dorp, tot het in de buurt van het spoorwegstation beschoten werd door Duitse machinegeweren. De bemanning werd geraakt en het vliegtuig stortte neer. De levenloze lichamen werden naar een hospitaal gebracht. De volgende dag werden ze door Engelse soldaten begraven.

De gedenkplaat staat aan de ingang van het 17-oktoberbos in Lauwe. Dat bos is een deel van het Preshoekbos dat ter ere van de Britse gesneuvelden werd omgedoopt tot het 17-oktoberbos.

Lauwe 40-45 

Bij de start van de oorlog, op 10 mei 1940 ervaren de Lauwenaars diezelfde dag al de oorlog. Om 18u00 's avonds bombardeert de vijand het vliegveld van Wevelgem, waarbij er 17 doden vallen. Vanaf maandag 13 mei belanden heel wat vluchtelingen in Lauwe maar ze kunnen Frankrijk niet meer binnen omdat de grens gesloten is. Meer dan 4000 vluchtelingen worden door de ganse bevolking met veel toewijding opgevangen. 

Op donderdag 23 mei, kort na de middag, sluipt een eerste patrouille Duitsers de grensgemeente binnen. Ze verschansen zich achter de zandzakjes vlak voor het klooster. een dag later, vanaf 14u30 in de namiddag, wordt Lauwe vanuit Wevelgem en Menen beschoten, ook op zaterdag en zondag. Vooral de plaats, de Putstraat en de Wevelgemstraat lijden onder de beschietingen. Na de capitulatie van het Belgische leger op 28 mei kent Lauwe een betrekkelijke oorlogsrust. Voor de families van de Belgische militairen is de miserie nog niet voorbij. Een deel van de krijgsgevangenen komt na enkele maanden vrij, maar sommigen blijven meer dan 4 jaar gevangen in Duitsland. Bovendien worden in 1942 heel wat Lauwenaars verplicht om naar Duitland te gaan werken. Sommige zullen nooit terugkeren. Op de duur begint het verzet zich hier te organiseren. Een aantal Lauwenaars bekoopt hun inzet met de dood.

Op 6 september 1944 wordt Lauwe door de Engelsen bevrijd, maar het duurt nog maanden vooraleer er duidelijkheid komt over alle vermisten.

Na de bevrijding in september 1944 krijgt de lokale verzetgroep een kanon cadeau dat door de Duitsers achtergelaten werd in de wijk Brun Cornet in Rekkem.Op 23 juli halen de Rekkemnaars een ferme grap uit met de Lauwenaars: een aantal Rekkemse jongeren stelen het kanon dat op Lauweplaats staat en plaatsen het op Rekkemplaats. De start van een ludieke discussie die vandaag nog voortduurt: "Aan wie behoort het kanon nu eigelijk toe?"

WS Lauwe tijdens 40/45 tegen een duitse ploeg

Oud Duits kerkhof

Julien Cagnie

Wordt als agent van de inlichtingendienst op 7 februari 1943 gearresteerd in Poperinge wanneer hij 3 Amerikaanse piloten begeleidt. Hij sterft in het concentratiekamp van Buchenwald. (Tussen 1/10/1944 en eind februari 1945)

Verzetstrijder Julien Cagnie heeft in Lauwe een eigen struikelsteen gekregen. Dat is een gedenkteken in het voetpad voor huizen waar mensen woonden die door nazi’s gedeporteerd, verdreven of vermoord zijn.

Familieleden van Julien Cagnie en het stadsbestuur van Menen onthullen de struikelsteen in de Koningin Astridlaan in Lauwe. Daar woonde Julien Cagnie, verzetsstrijder in de Tweede Wereldoorlog. Julien hielp destijds drie Amerikaanse piloten toen hij in Poperinge opgepakt en naar het kamp van Buchenwald gedeporteerd werd. Hij zou nooit meer naar Lauwe terugkeren.

 Leopold Sabbe

Wordt op 2 september 1944 neergeschoten. Het verslag van de verzetsgroep "Macareux" getuigt: "Bij het vervoegen van hun schuiloord vielen ze aan de Kwade Brug (Rollegem) op een kolonne Duitsers die hen lafhartig afmaakten"

Verzetsgroep "Macareux"

Bevrijding Lauwe

17 oktober 1945